Η αγαπημένη γιορτή μικρών…μεγάλων! Απόκριες, ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από την Καθαρά Δευτέρα οπότε και αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή. Μια περίοδος που για κάποιους μπορεί να περνάει απαρατήρητη αλλά για άλλους είναι η απόλυτη ευκαιρία γλεντιού, ξεφαντώματος, και απόδρασης από την καθημερινότητα.
Η πρώτη εβδομάδα των Αποκριών που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νήστευαν. Η εβδομάδα αυτή γιορτάζεται με γλέντια και φαγοπότια.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα σαν ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας, για να προετοιμαστούν σιγά – σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής
Πάτρα…
Η φήμη του μεγαλύτερου και ίσως του καλύτερου καρναβαλιού στη χώρα μας ανήκει δικαιωματικά στην Πάτρα. Δεν υπάρχει κάποιος που να μην έχει ζήσει έστω για μια χρονιά, το φαινόμενο που λέγεται Πατρινό Καρναβάλι. Οι περισσότεροι δε έχουν συμμετάσχει σε group και άρματα. Τι είναι αυτό που κάνει αυτό το Καρναβάλι τόσο ξεχωριστό;
Μετρά 180 χρόνια ιστορίας. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 17 Ιανουαρίου με την αναγγελία της έναρξης από τον τελάλη, ενώ διαρκούν μέχρι την Καθαρή Δευτέρα.
Το Καρναβάλι της Πάτρας δεν είναι μόνο η μεγάλη παρέλαση της τελευταίας Κυριακής, που είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο, αλλά ένα σύνολο εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν Χορούς, Παρελάσεις (40.000 καρναβαλιστές – 90 πληρώματα), Κυνήγι Κρυμμένου Θησαυρού, Καρναβάλι των Παιδιών (12.000 παιδιά), Θέατρο Δρόμου, Εκθέσεις, Κινηματογραφικό αφιέρωμα, Πανελλήνιο Φεστιβάλ Σάτιρας Ερασιτεχνικού Θεάτρου κ.ά.
Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς με τη νυχτερινή παρέλαση των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη φαντασμαγορική μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στο μόλο της Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας.
Ψυχή του καρναβαλιού και μεγάλη επιτυχία του αποτελούν οι δεκάδες χιλιάδες καρναβαλιστές, οι οποίοι συμμετέχουν αυθόρμητα στις καρναβαλικές εκδηλώσεις, επίσημες και ανεπίσημες, όπως αποκριάτικους χορούς, μπαλ μασκέ και γλέντια σε σπίτια, γειτονιές, κλαμπ, καφέ, εστιατόρια κτλ. εμπλέκοντας την πόλη όλη στους μεθυστικούς ιστούς του κεφιού.
Ρέθυμνο…
Μεγάλη ιστορία που προέρχεται από τις αρχές του 20ο αιώνα, έχει και το Καρναβάλι του Ρεθύμνου. Ένα Καρναβάλι που η επιτυχία του το έχει καθιερώσει ως το απόλυτο Κρητικό Καρναβάλι.
Ένα έθιμο της παλιάς αυτής Ρεθεμνιώτικης Αποκριάς του περασμένου αιώνα, το «Κυνήγι του κρυμμένου Θησαυρού», γίνεται αφορμή, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, να δημιουργηθούν οι «ομάδες» που θα στηρίξουν το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι. Οι ομάδες που συμμετέχουν πλέον είναι πάνω από 40, με πληρώματα που ξεπερνούν συνολικά τους 10.000 εθελοντές.
Ένα ακόμη έθιμο του κρητικού καρναβαλιού είναι η κρητική καντάδα, όπου μαντολίνα, λύρες και λαούτα ξεχύνονται στους δρόμους του ιστορικού κέντρου, πλημμυρίζοντας την πόλη με παραδοσιακούς ήχους.
Σε αυτό το Καρναβάλι υπάρχει ακόμα και Ποδηλατοπαρέλαση. Street Party και Carnival Beach Party σε όλη την πόλη δημιουργούν ένα άκρως εορταστικό σκηνικό.
Ξάνθη…
Ένας άλλος θεσμός με τη μεγάλη διάρκεια ζωής είναι αυτός του Ξανθιώτικου Καρναβαλιού – Θρακικών Λαογραφικών Εορτών, που ξεκίνησε το 1966. Έχει διαγράψει μια πορεία 50 ετών, που πέρασε ποικίλες φάσεις εξέλιξης και μετάλλαξης, φθάνοντας έως τις μέρες μας. Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι είναι από τα πλέον φημισμένα στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια.
Το Ξανθιώτικο Καρναβάλι έχει να επιδείξει και αυτό μια σειρά εκδηλώσεων γύρω από τη μουσική, το χορό και το θέατρο, εκθέσεις με εικαστικό ή άλλο περιεχόμενο, διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων και προβολές ταινιών. Στη διάρκεια των 8-10 αυτών ημερών των καρναβαλικών εκδηλώσεων στην πόλη της Ξάνθης συρρέουν σπουδαίοι καλλιτέχνες για συναυλίες. Κορυφαίες στιγμές η Παρέλαση των παραδοσιακών συλλόγων, η παιδική παρέλαση των σχολείων και φυσικά η Κεντρική παρέλαση την Κυριακή 10 Μαρτίου και το κάψιμο του Τζάρου. Το φετινό θέμα του καρναβαλιού ο… Έρωτας!!!
Μοσχάτο, Νάουσα, Θήβα, Σύρος…
Άλλα κέντρα τέτοιου ξεφαντώματος στην Ελλάδα με μεγάλη προσέλευση. Το Μοσχάτο Αττικής, που φιλοξενεί κάθε χρόνο το μεγαλύτερο καρναβάλι του λεκανοπεδίου, η Πλάκα της Αθήνας με τα παραδοσιακά γλέντια σε ταβερνάκια, μπουάτ και δρόμους, αλλά και όλοι οι δήμοι της Αττικής οργανώνουν δράσεις για να γιορτάσουν τις Απόκριες.
Αντίστοιχα παραδοσιακά Καρναβάλια υπάρχουν σε πόλεις σε όλη την Ελλάδα που εδώ και πολλά χρόνια τα οργανώνουν με μεγάλη επιτυχία.
Η Θήβα ξεχωρίζει για τον περίφημο «βλάχικο γάμο» που αρχίζει από την Τσικνοπέμπτη και αποτελείται από το προξενιό, το γάμο δυο νέων και τελειώνει με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.
Ένα από τα πιο φημισμένα παραδοσιακά καρναβάλια στον ελλαδικό χώρο είναι και οι «Μπούλες» στη Νάουσα Ημαθίας. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Ο νέος, ντυμένος με γυναικεία ρούχα και οδηγούμενος από ανύπανδρους άντρες της φυλής, θα μυηθεί με τη σειρά του στα μυστικά της, θα αποβάλλει τη γυναικεία ενδυμασία και θα μεταμορφωθεί σε άνδρα.
Στην Κοζάνη γίνεται το έθιμο του «φανού», κατά το οποίο φωτιές και υπαίθρια γλέντια στήνονται σε διάφορες γειτονιές της πόλης.
Στο Σοχό της Θεσσαλονίκης εμφανίζονται οι «Κουδουνοφόροι», ένα δρώμενο που σχετίζεται με τη γονιμότητα της γης ή και για πολλούς με τον έρωτα. Η κορύφωση των εκδηλώσεων, γίνεται το τριήμερο πριν από την Καθαρή Δευτέρα, όπου οι συμμετέχοντες με τραγόμορφες στολές και κουδούνια σε όλο το σώμα τους, ξεχύνονται και χορεύουν σε δρόμους και πλατείες.
Στην Κάρπαθο την Καθαρή Δευτέρα στήνεται το «Λαϊκό Δικαστήριο των Ανήθικων Πράξεων». Το γεγονός αυτό αποτελεί ευκαιρία κάθαρσης και απονομής της δικαιοσύνης στο ξεκίνημα της Σαρακοστής.
Όλα τα παραπάνω έθιμα αποτελούν μια αφορμή για ξέφρενο γλέντι σε όλη την Ελλάδα. Μασκοφόροι, ντυμένοι μικροί και μεγάλοι, βγαίνουν στους δρόμους και συμμετέχουν σε οργανωμένα και αυθόρμητα δρώμενα. Όπου και αν βρίσκεστε λοιπόν τέτοιες μέρες, επιλέξτε σε τι θέλετε να μεταμορφωθείτε, φορέστε το πλατύτερο χαμόγελό σας, πάρτε μαζί σας κομφετί, σερπαντίνες και πολύ κέφι και βγείτε στους δρόμους.
