Τίτλος τραγουδιού : Το ερωτικό (Με μια πιρόγα)

Στίχοι : Άλκης Αλκαίος
Μουσική : Θάνος Μικρούτσικος
Α’ εκτέλεση : Μανώλης Μητσιάς
Κατά καιρούς το έχουν τραγουδήσει οι : Δημήτρης Μητροπάνος, Πασχάλης Τερζής, Χάρις Αλεξίου, Νότης Σφακιανάκης και άλλοι…

Αρχικά, όταν μιλάμε για στίχους από τον τεράστιο Άλκη Αλκαίο, πρώτα κάνουμε μία υπόκλιση και εν συνεχεία προσπαθεί ο καθένας με τον τρόπο του να ερμηνεύσει ότι μπορεί. Για το συγκεκριμένο ποίημα, το οποίο μελοποίησε ο επίσης τεράστιος Θάνος Μικρούτσικος έχουν γραφτεί πολλές αναλύσεις. Σίγουρα δεν υπάρχει μία σωστή και οι υπόλοιπες είναι λανθασμένες. Αυτή είναι και η μαγεία εξάλλου του συγκεκριμένου ποιήματος. Έχει την δυνατότητα να “μιλάει” σε πολύ κόσμο και να λέει τόσα πολλά (διαφορετικά σε πολλές περιπτώσεις) πράγματα…

Για να μπορέσει να κατανοήσει κανείς το νόημα των στίχων πρέπει πρώτα να γίνει μία ιστορική αναφορά. Το μοναδικό όνομα που αναφέρεται στο ποίημα “Το ερωτικό” είναι αυτό της Αντιγόνης. Ποια ήταν όμως η Αντιγόνη και κυρίως τι συμβολίζει; Ο βασιλιάς της Θήβας, ο Κρέοντας είχε απαγορέψει την ταφή του Πολυνείκη, ο οποίος ήταν αδερφός της Αντιγόνης. Η Αντιγόνη προσπαθεί να πείσει την αδερφής της, Ισμήνη, να παραβούν το νόμο και να θάψουν κρυφά το σώμα του νεκρού αδερφού τους. Εκείνη όμως αρνείται, φοβούμενη τις κυρώσεις του Κρέοντα. Στον διάλογο Κρέοντα – Αντιγόνης, ξεδιπλώνεται όλη η αξιοπρέπεια και η γενναιότητα του χαρακτήρα της Αντιγόνης, η οποία στέκεται απέναντι στον βασιλιά και τους άδικους νόμους του με απίστευτο θάρρος και υπερασπίζεται τα δικά της ιερά. Έχουν γίνει άπειρες αναλύσεις για την Αντιγόνη. Ας κρατήσουμε όμως ότι αποτελεί διαχρονικά ένα σύμβολο αξιοπρέπειας και αντίστασης. Μία γυναίκα που θα υπερασπιζόταν τους δικούς της (ανθρώπους αλλά και ηθικούς νόμους) με κάθε τίμημα. Με βάση αυτά, ας δούμε τους στίχους αναλυτικά.

Με μια πιρόγα φεύγεις και γυρίζεις
τις ώρες που αγριεύει η βροχή
στη γη των Βησιγότθων αρμενίζεις
και σε κερδίζουν κήποι κρεμαστοί
μα τα φτερά σου σιγοπριονίζεις

Περιπλιανόμαστε με μία πιρόγα, πηγαινοερχόμαστε μεταξύ σωστού και λάθους. Τις δύσκολες ώρες (που αγριεύει η βροχή), προτιμάμε την καλοπέραση (οι κρεμαστοί κήποι την συμβολίζουν. Δεν καταλαβαίνουμε όμως ότι έτσι δεν βοηθάμε ουσιαστικά τον εαυτό μας (σιγοπριονίζουμε τα φτερά μας). Αλήθεια, πόσο πιο επίκαιροι αυτοί οι στίχοι; Ακόμα και οι επιλογές μας όταν χαζεύουμε στο διαδίκτυο ή βλέπουμε κάτι τελείως άχρηστο στην τηλεόραση ή δίνουμε μεγάλη σημασία στην δημόσια εικόνα μας και στα υλικά αγαθά, μπορεί να μας δημιουργούν μία ψευδαίσθηση καλοπέρασης. Στην πραγματικότητα όμως, ακόμα και μέσα από τέτοια μικρά πράγματα, κάνουμε κακό στον εαυτό μας.

Σκέπασε αρμύρα το γυμνό κορμί σου
σου `φερα απ’ τους Δελφούς γλυκό νερό
στα δύο είπες πως θα κοπεί η ζωή σου
και πριν προλάβω τρις να σ’ αρνηθώ
σκούριασε το κλειδί του παραδείσου

Οι συνέπειες των πράξεων μας. Το κλειδί του Παραδείσου, μπορεί να έχει σκουριάσει όταν καταλάβουμε πόσο κακό έχουμε κάνει με τις επιλογές μας στον ίδιο μας τον εαυτό. Η θάλασσα που πιστεύαμε ότι είναι ότι καλύτερο έχει τελικά και αρμύρα. Καθε πράγμα έχει δύο όψεις. Αυτός ο ωχαδερφισμός, ότι “έλα μωρέ, σιγά το πράγμα” για ένα, δύο και στο τέλος για πολλά πράγματα μπορεί να μας κάνει μεγάλο κακό και όταν (και αν ποτέ) το αντιληφθούμε να μην μπορούμε να αντιδράσουμε ουσιαστικά γιατί τα χρόνια θα έχουν περάσει.

Το καραβάνι τρέχει μες στη σκόνη
και την τρελή σου κυνηγάει σκιά
πως να ημερέψει ο νους μ’ ένα σεντόνι
πως να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά
αγάπη που σε λέγαμ’ Αντιγόνη

Όλοι εμείς που αποτελούμε το καραβάνι, τρέχουμε μέσα στην σκόνη, αναζητώντας την σκιά της Αντιγόνης. Η σκόνη συμβολίζει όλη αυτή την “τοξικότητα” της εποχής μας. Και προσπαθουμε να φτάσουμε το επίπεδο της Αντιγόνης. Προσπαθούμε να σταθούμε όρθιοι σε έναν κόσμο που κινείται πολύ γρήγορα και με πολύ κακία. Η Αντιγόνη καταδικάστηκε σε θάνατο από τον Κρέοντα αλλά προτίμησε να αυτοκτονήσει με ένα σεντόνι. Με σεντόνι βέβαια σκεπάζουν και τους νεκρούς. Όσοι έχουν χάσει άτομα που τα θεωρούσαν την δικιά τους Αντιγόνη όσον αφορά το ήθος τους, ξέρουν ότι δεν ηρεμεί ο νους με ένα σεντόνι. Η κληρονομιά που αφήνουν πίσω τους είναι τόσο μεγάλη που δεν περιορίζεται από κανέναν. Η Μεσόγειος δεν μπορεί να δεθεί με σχοινιά.

Ποια νυχτωδία το φως σου έχει πάρει
και σε ποιο γαλαξία να σε βρω
εδώ είναι Αττική φαιό νταμάρι
κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό
που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι

Δυστυχώς Αντιγόνη, το φως σου έχει χαθεί. Η ηθική κατάπτωση συνεχίζεται σε πολλά επίπεδα. Η Αττική (ο πολιτισμός δηλαδή) είναι πλέον φαιό(γκρίζο) και όχι λευκό νταμάρι. Και τι σημαίνει ότι είμαι ένα πεδίο βολής που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι; Σημαίνει ότι γίνομαι καθημερινά αποδέκτης πικρόχολων σχολίων, κακοπροαίρετων κριτικών από ξένους προς την δική μου παιδεία ανθρώπους. Πρέπει όμως να σταθώ απέναντι τους… όπως θα έκανε η Αντιγόνη…

Αν σου άρεσε το άρθρο και θες να αναλύσω κάποιο τραγούδι ακόμα, στείλε στο info@gorilaki.gr ή γίνε μέλος της σελίδας στο Facebook. Ακόμα, μπορείς να διαβάσεις μία ανάλυση για το “Εν λευκώ” αλλά και την “Ουρά του αλόγου“.